“Encyclopaedia of Islam” Hakkında Bilgi

Encyclopaedia of Islam (W)

The Encyclopaedia of Islam (EI) is an encyclopaedia of the academic discipline of Islamic studies published by Brill. It is considered to be the standard reference work in the field of Islamic studies.[1] The first edition was published in 1913–1938, the second in 1954–2005, and the third was begun in 2007.

Content

According to Brill, the EI includes "articles on distinguished Muslims of every age and land, on tribes and dynasties, on the crafts and sciences, on political and religious institutions, on the geography, ethnography, flora and fauna of the various countries and on the history, topography and monuments of the major towns and cities. In its geographical and historical scope it encompasses the old Arabo-Islamic empire, the Islamic countries of Iran, Central Asia, the Indian sub-continent and Indonesia, the Ottoman Empire and all other Islamic countries".[2]

Standing

EI is considered to be the standard reference work in the field of Islamic studies.[1] Each article was written by a recognized specialist on the relevant topic. However, unsurprisingly for a work spanning 40 years until completion, not every one of them reflects recent research.

The most important, authoritative reference work in English on Islam and Islamic subjects. Includes long, signed articles, with bibliographies. Special emphasis is given in this (EI2) edition to economic and social topics, but it remains the standard encyclopedic reference on the Islamic religion in English.[3]

The most important and comprehensive reference tool for Islamic studies is the Encyclopaedia of Islam, an immense effort to deal with every aspect of Islamic civilization, conceived in the widest sense, from its origins down to the present day... EI is no anonymous digest of received wisdom. Most of the articles are signed, and while some are hardly more than dictionary entries, others are true research pieces – in many cases the best available treatment of their subject.[4]

This reference work is of fundamental importance on topics dealing with the geography, ethnography and biography of Muslim peoples.[5]

Editions

The first edition (EI1) was modeled on the Pauly-Wissowa Encyclopaedia of the Ancient World. EI1 was created under the aegis of the International Union of Academies, and coordinated by Leiden University. It was published by Brill in four volumes plus supplement from 1913 to 1938 in English, German, and French editions.

An abridged version was published in 1953 as the Shorter Encyclopaedia of Islam (SEI), covering mainly law and religion. Excerpts of the SEI have been translated and published in Turkish, Arabic, and Urdu.

The second edition of Encyclopaedia of Islam (EI2) was begun in 1954 and completed in 2005 (several indexes to be published until 2007); it is published by the Dutch company Brill and is available in English and French. Since 1999, (EI2) has been available in electronic form, in both CD-ROM and web-accessible versions. Besides a great expansion in content, the second edition of EI differs from the first mainly in incorporating the work of scholars of Muslim and Middle Eastern background among its many hundreds of contributors:

EI1 and SEI were produced almost entirely by European scholars, and they represent a specifically European interpretation of Islamic civilization. The point is not that this interpretation is "wrong", but that the questions addressed in these volumes often differ sharply from those which Muslims have traditionally asked about themselves. EI2 is a somewhat different matter. It began in much the same way as its predecessor, but a growing proportion of the articles now come from scholars of Muslim background. The persons do not represent the traditional learning of Qom and al-Azhar, to be sure; they have been trained in Western-style universities, and they share the methodology if not always the cultural values and attitudes of their Western colleagues. Even so, the change in tone is perceptible and significant.[4]

Publication of the Third Edition of EI (EI3) started in 2007. It is available online, printed "Parts" appearing four times per year. The editorial team consists of twenty 'Sectional Editors' and five 'Executive Editors' (i.e. editors-in-chief). The Executive Editors are Kate Fleet, Gudrun Krämer (Free University, Berlin), Everett Rowson (New York University), John Nawas (Catholic University of Leuven), and Denis Matringe (EHESS, CNRS). The scope of EI3 includes comprehensive coverage of Islam in the twentieth century; expansion of geographical focus to include all areas where Islam has been or is a prominent or dominant aspect of society; attention to Muslim minorities all over the world; and full attention to social science as well as humanistic perspectives.[6][7]

ORKHON INSCRIPTIONS

ORKHON INSCRIPTIONS (S. 297’DEN)
DENIS SINOR’UN THOMSEN’E DAYALI ÇEVİRİSİ

"When high above the blue sky and down below the brown earth had been created, betwixt the two were created the sons of men. And above the sons of men stood my ancestors, the kaghans Bumin and Ishtemi. Having become the masters of the Turk people, they installed and ruled its empire and fixed the law of the country. Many were their enemies in the four corners of the world, but, leading campaigns against them, they subjugated and pacified many nations in the four corners of the world. They caused them to bow their heads and to bend their knees. These were wise kaghans, these were valiant kaghans; all their officers were wise and valiant; the nobles, all of them, the entire people were just. This was the reason why they were able to rule an empire so great, why, governing the empire, they could uphold the law."*

“Yukarıda mavi gök, aşağıda kara toprak yaratılırken, ikisi arasında insan oğulları yaratıldı. Ve insan oğullarının üstünde atalarım kağan Bumin ve İsthemi duruyordu. Türk halkının efendileri olunca, onun imparatorluğunu kurup yönettiler ve ülkenin yasasını belirlediler. Dünyanın dört bucağında çok sayıda düşmanları vardı, ama onlara karşı seferlere önderlik ederek dünyanın dört bucağında birçok ulusa boyun eğdirdiler ve barışı kabul ettirdiler. Onlara baş eğdirdiler ve diz çöktürdüler. Bunlar bilge kağanlar, yiğit kağanlar idiler; ve tüm subayları bilge ve yiğit idi; tüm soylular ve bütün bir halk türeli idi. Nasıl böyle büyük bir imparatorluğu yönetebilmiş olmalarının, ve nasıl imparatorluğu yönetirken yasaya bağlı kalabilmiş olalarının nedeni bu idi.”

Türklerin kökeni konusunda yaratılan sayısız ve değersiz mit bir yana, buradaki anlatım ağırbaşlı, yalın ve ussaldır. Öyle görünür ki, sekiz yüzyıl sonra gelecek olan Moğol yabanıllığı ile karşıtlık içinde, Göktürk İmparatorluğu bilgelik ve türe üzerine dayanır ve adı bilinmeyen yazar bir imparatorluk kavramına bütünüyle uygun bir anlatı sunar. Yasa egemenliği imparatorluğun da temelidir ve yasa egemenliğini ancak bilge ve türeli önderler anlayabilir ve yürütebilir.

*DENIS SINOR’UN NOTU

It is a regrettable fact that no translation of the Orkhon inscriptions into idiomatic English exists. That given in Talat Tekin’s otherwise very valuable A Grammar of Orkhon Turkic, (1968) cannot lay such claim. The three translations given in this chapter are my own, of passages taken from the Köl tegin and Bilge kaghan inscriptions. They are based on the editions prepared by V. Thomsen, 1896, S.E. Malov, 1951, and Talat Tekin in the aforementioned book. I have attempted to convey the meaning of the text but did not consider philological problems which should be, and have been, treated elsewhere.

Farabi / Platon ve Aristoteles’in Felsefeleri

Farabi / Platon ve Aristoteles'in Felsefeleri (İng. Çeviri: Muhsin Mahdi, 1962) § 55

“The Philosophy of Plato and Aristotle is one of the most authoritative commentaries on these two authors." — Allan Bloom

55. Her öğretim iki şeyden oluşur: (a) İncelenen şeyi kavranabilir kılmak ve ideasının ruhta yerleşmesini sağlamak; ve (b) başkalarının ruhta kavranan ve yerleşen şeyi onaylamalarını sağlamak. Bir şeyi kavranabilir kılmanın iki yolu vardır: İlk olarak, özünün us tarafından algılanmasını sağlamak, ve ikinci olarak, ona öykünen benzerlik yoluyla imgelenmesini sağlamak. Onay da iki yöntemden biri yoluyla, ya pekin tanıtlama yöntemi ya da inandırma yöntemi yoluyla ortaya çıkarılır. Şimdi kişi varlıkların bilgisini kazanırken ya da onlarda öğretim görürken, eğer idealarının kendilerini usu yoluyla algılarsa ve onlara onayı pekin tanıtlama yoluyla olursa, o zaman bu bilgileri kapsayan bilim felsefedir. Ama eğer onlara öykünen benzerlikler tarafından imgelenmeleri yoluyla biliniyorlarsa, ve onlar hakkında imgelenen şeye onay inandırıcı yöntemler tarafından sağlanıyorsa, o zaman eskiler bu bilgileri kapsayan şeye din derler. Ve eğer o anlaşılırların kendileri kabul edilirse ve inandırıcı yöntemler kullanılırsa, o zaman onları kapsayan dine popüler, genellikle kabul edilen ve dışsal felsefe denir. Öyleyse eskilere göre din felsefeye bir öykünmedir. İkisi de aynı konuları kapsar ve ikisi de varlıkların en son ilkelerinin bir açıklamasını verir. Çünkü ikisi de varlıkların ilk ilkelerine ve nedenlerine ilişkin bilgi sağlar, ve ikisi de uğruna insanın yapıldığı en son ereğin — eş deyişle, en yüksek mutluluğun — ve geri kalan varlıkların her birinin en son ereğinin bir açıklamasını verir. Felsefenin entellektüel algı ya da kavrayış üzerine dayanan bir açıklamasını verdiği herşeyde, din imgelem üzerine dayalı bir açıklama verir. Felsefe tarafından tanıtlanan herşeyde, din inandırmayı kullanır. Felsefe anlık tarafından kavranan en son ilkelerin bir açıklamasını (eş deyişle, ilk ilkenin özünü ve cisimsel-olmayan ikinci ilkelerin özlerini) verir. Din onların imgelerini cisimsel ilkelerden alınan benzerlikleri aracılığıyla ortaya koyar ve onlara politik görevler arasındaki benzerleri yoluyla öykünür. Tanrısal edimlere politik görevlerin işlevleri aracılığıyla öykünür. Doğal güçlerin ve ilkelerin eylemlerine onların istenç ile ilgili yetiler, durumlar ve sanatlar arasındaki benzerleri yoluyla öykünür— tıpkı Platon'un Timaeus'ta yaptığı gibi. Anlaşılır nesnelere duyulur olanlar arasındaki benzerleri yoluyla öykünür: Örneğin kimileri özdeğe uçurum ya da karanlık ya da su yoluyla ve yokluğa karanlık yoluyla öykünür. En yüksek mutluluk sınıflarına — eş deyişle, insan erdemlerinin edimlerinin ereklerine — erekler olduklarına inanılan İyilikler arasındaki benzerleri yoluyla öykünür. Gerçek mutluluk sınıflarına mutluluk olduklarına inanılan sınıflar aracılığıyla öykünür. Varlıkların derecelerine uzaysal ve zamansal dereceler arasındaki benzerleri yoluyla öykünür. Ve bu şeylerin benzerliklerini olanaklı olduğu ölçüde özlerinin yakınına getirmeye çalışır. Yine, felsefenin tanıtlamalı ve pekin olan bir açıklamasını verdiği herşeyde din inandırıcı uslamlamalar üzerine dayalı bir açıklama verir. Son olarak, felsefe zamanda dine önseldir.

55. Every instruction is composed of two things: (a) making what is being studied comprehensible and causing its idea to be established in the soul and (b) causing others to assent to what is comprehended and established in the soul. There are two ways of making a thing comprehensible: first, by causing its essence to be perceived by the intellect, and second, by causing it to be imagined through the similitude that imitates it. Assent, too, is brought about by one of two methods, either the method of certain demonstration or the method of persuasion. Now when one acquires knowledge of the beings or receives instruction in them, if he perceives their ideas themselves with his intellect, and his assent to them is by means of certain demonstration, then the science that comprises these cognitions is philosophy. But if they are known by imagining them through similitudes that imitate them, and assent to what is imagined of them is caused by persuasive methods, then the ancients call what comprises these cognitions religion. And if those intelligibles themselves are adopted, and persuasive methods are used, then the religion comprising them is called popular, generally accepted, and external philosophy. Therefore, according to the ancients, religion is an imitation of philosophy. Both comprise the same subjects and both give an account of the ultimate principles of the beings. For both supply knowledge about the first principle and cause of the beings, and both give an account of the ultimate end for the sake of which man is made — that is, supreme happiness — and the ultimate end of every one of the other beings. In everything of which philosophy gives an account based on intellectual perception or conception, religion gives an account based on imagination. In everything demonstrated by philosophy, religion employs persuasion. Philosophy gives an account of the ultimate principles (that is, the essence of the first principle and the essences of the incorporeal second principles ), as they are perceived by the intellect. Religion sets forth their images by means of similitudes of them taken from corporeal principles and imitates them by their likenesses among political offices. It imitates the divine acts by means of the functions of political offices. It imitates the actions of natural powers and principles by their likenesses among the faculties, states, and arts that have to do with the will, just as Plato does in the Timaeus. It imitates the intelligibles by their lskenesses among the sensibles: for instance, some imitate matter by abyss or darkness or water, and nothingness by darkness. It imitates the classes of supreme happiness — that is, the ends of the acts of the human virtues — by their likenesses among the goods that are believed to be the ends. It imitates the classes of true happiness by means of the ones that are believed to be happiness. It imitates the ranks of the beings by their likenesses among spatial and temporal ranks. And it attempts to bring the similitudes of.these things as close as possible to their essences. Also, in everything of which philosophy gives an account that is demonstrative and certain, religion gives an account based on persuasive arguments. Finally, philosophy is prior to religion in time.

Karl Jaspers Tarih Yapabilir Mi?

Dünya Tarihi istencin eylemidir. Dünya Tarihi hiç kuşkusuz güzel sanatın, bilimin ve dinin tarihini de kapsar, ve dilersek tarih insan tininin tüm gizilliğinin gelişim sürecidir de diyebiliriz. "Dünya Tarihi" anlatımı gene de Tarih Felsefesi bağlamında politik bir süreç olarak alınır ve devletlerin ilişkilerini ve süreçlerini irdelemeye daraltılır. Güzel sanatlar, din ve bilimi tam ayrıntıda kendi alanlarında incelemek daha yöntemli görünür. Dünya Tarihi istencin işidir ve istenç salt istenç olduğu için erekseldir. İstenç kendini ister, çünkü tözü ya da özü özgürlüktür ve kendisi olmayan, kendi tam içeriğine karşılık düşmeyen bir etik yapılanmayı istemeyi başaramaz. Özgürlük istencin başka birşey tarafından değil ama kendisi tarafından belirlenmesidir.

Jaspers’in doğal bilince söyleyecek çok şeyi vardır, çünkü ham bilincin karakteri anladığı herşeye sarılmak ve anlamadığı herşeye gözünü kapamaktır. Bu bilinç birincil olarak düşünce tembelidir. Jaspers ona yakın ruhlara seslenir, çünkü kendisi kavram ve yöntem gereksinimi içindedir.

Tarihe bir göz atmanın bizi "insanlığımızın gizemine götürmesi" gibi birşeyden söz eder (xiii). Bu anlatım "bilgi" için yola çıkan birine yakışmaz. Aynı zamanda "tarihsel bilincin "görgül temeller" üzerine, ve "yalnızca" onlar üzerine dayanması" gibi birşeyden söz eder. "Görgül temellerin" bilgi vermedikleri, yalnızca tahminler sunabildikleri çoktandır bilinen bir olgudur. Ve en sıradan tarihçi bile tarihe kendi tikel görüş ve eğilimlerini, önyargı ve saplantılarını, ideoloji ve inançlarını, boşinanç ve kuruntularını yanına alarak gider ve olgularını onlara göre kurar. Jaspers onun zamanında gücünün doruğunda olan pozitivizmi susturmayı ve bastırmayı ister ve bunu bu yüzeysel-görgül bakış açısını okşayarak yapmaya çalışır. Bu onu ussal bir yönteme dönmekten alıkoyar ve görgül olanın, tarihsel olanın kendisinin tinin özgürlük belirlenimleri tarafından biçimlendirildiğini ya da yapılandırıldığını anlamayı başaramaz. Spengler'in ve Toynbee'nin kültürleri "bağımsız örgenlikler" olarak almalarından ve birincinin böyle "sekiz tarihsel örgenlik" ve ikincinin "yirmi bir örgenlik" saymasından söz eder. Ama böyle aşağı yukarı barbarca hipotezleri dünya tarihine sokmalarını fazla yadırgamaz, hiç olmazsa sözlerini edecek denli ciddiye alır.

Ussal bilincimiz için ancak istencin, özgürlüğün, tarihin "bilinmemesinden" söz edebiliriz, " gizeminden" değil (ve bu aynı doğal bilinç için tam kavramlar açısından böyledir). Gizem anlaşılamayacağı ya da bilinemeyeceği kabul edilen şeyleri ilgilendirir. Gizemcilik doğallıkla görgücülüğe ve ondan türeyen kuşkuculuğa yakışır, çünkü bu bakış açısı için (Hume, Kant vb.) bilgi olanaksızdır ve tüm kuşkuculuğu içinde insan yalnızca neye inandığını bile bilmeyen inanç ile yetinmelidir.

"My outline is based on an article of faith: that mankind has one single origin and one goal. Origin and goal are unknown to us, utterly unknown by any kind of knowledge. They can only be felt in the glimmer of ambiguous symbols."

Jaspers yazısında "görgül temellerden" elde edebileceği en iyi desteği yakalar ve görüşlerinin bir "inanç öğesi (article of faith)" üzerine dayanacağını anımsatır. Ve bu inanç "insanlığın tek bir kökeni ve tek bir hedefi" olduğu inancıdır. Bu hiçbir biçimde bir bilgi sorunu değildir. Yalnızca bir duygu sorusudur ve simgelerde duyumsanabilir (!). Hiç kuşkusuz insanlığın engin düşünme deneyleri alanında bilgiye, felsefeye simgeleri getiren ya da giderek bilimi semiotik üzerine kurmaya çalışan talihsizler de görüldü ve Jaspers bu bakış açılarına yaklaşarak kendine haksızlık eder.

"An axis of world history, if such a thing exists, would have to be discovered empirically, as a fact capable of being accepted as such by all men, Christians included."

Tarihsel olgunun görgül olarak keşfedilebileceğini söylemek bir yandan totolojidir; öte yandan bu sözde "ekseni" ya da olguyu keşfetmek ilgili olgulara kendi kategorilerini yüklemekten başka birşey değildir. Bu sözde eksen çağ (Achsenzeit) ne görgüldür, ne de ussal. İmgesel bir uydurmadır ki, ve ne "tüm insanlar" tarafından ne de Hıristiyanlar tarafından kabul edilmiştir. Doğal bilinç nesnelerini, olguları, fenomenleri kendilerinde oldukları gibi aldığı sanısı içindedir ve onlara kendi kavramlarını yüklediğini, onları kendi kavramları ile biçimlediğini ve belirlediğini bilmez. Görgül olarak iş gördüğünü sanır. Ama tüm deneyiminde yer alan şey gerçekte yalnızca kendi öznelliğinin işlevidir, yalnızca olgu dediği şeyleri kendi öznel kategorileri ile belirlemektir. Tarihsel olgular için de bu böyledir ve tarihçi olgularını kendisi belirler ve bu nedenle ne kadar görgül tarihçi varsa o kadar görgül tarih vardır.

Tarih insanın kendini yapma sürecidir ve ancak kendini tüm gizilliği ile edimselleştirdiği zaman, kendini eksiksizliği içinde kendine nesne yaptığı zaman kendinin bilgisine erişebilir. Kendini bilmek için kendini yapmak zorundadır. Ve bu görgül bir süreç olarak tarihtir. "Tarihe görgül olarak yaklaşma" anlatımının kendisi saçma ve gereksizdir, çünkü tarih tinin uzay ve zamandaki açınımı olarak a priori görgüldür. Bu görgül tarihe yaklaşmanın gerçek yöntemi bu tarih ussal insanın tarihi olduğuna göre ona yalnızca usun kendisi yoluyla yaklaşmaktır. Ussal olanı ancak us bilebilir, ve ussal nesnenin duyumsanması, sezilmesi, inanç konusu yapılması ya da gizemli sayılması vb. gibi anlatımlar ancak ne ile ilgilendiğini bilmeyen doğal bilince yakışan saçmalıklardır.